Elke zomer zorgt de V.Z.W. Moment ervoor dat er in Tongeren vanalles te beleven is, vooral op cultureel vlak. Omdat de fusie met de buurgemeente Borgloon in de stijgers staat werd er dit jaar ook aandacht geschonken aan overkoepelende activiteiten. Eén activiteit die hieruit ontstaan is, is een interactieve fietstocht genaamd "Den Ijzeren Weg"... of was het nu "Het Fruitspoor"? 

Het is zaterdagochtend 8 uur, de lucht is helder blauw en het is buiten al aangenaam warm. We besluiten om toerist in eigen streek te zijn vandaag. Ik had namelijk gelezen over een tijdelijke fietsroute genaamd "Den Ijzeren Weg". De Fietsroute volgt het voormalige treinspoor Tussen Borgloon en Tongeren, dat deel uitmaakte van lijn 23, in de volksmond gekend als het fruitspoor. Onderweg zijn er portretten geplaatst waar er geluisterd kan worden naar verhalen over het spoor. Veel meer dan dat het vertrekpunt in stadspark de Motten, aan de Jeugdgevangenis, gelegen is, konden we online niet vinden. 

Op de Motten aangekomen was er nergens een spoor te bekennen van deze fietsroute; geen bord, geen pijl, niets. Het enige wat we vonden dat iets met Moment te maken heeft was een infobord van een tentoonstelling over schedels. Na alle parkings van de Motten te hebben afgespeurd besloten we naar natuurreservaat Spoorwegzate te gaan en van daaruit het fietsroutenetwerk te volgen, dat grotendeels de oude spoorweg volgt. 

Al snel werden we beloond met het eerste luistermoment! Simon Gronowsky vertelt er zijn aangrijpende verhaal over hoe zijn familie in april 1943 gedeporteerd werd naar de concentratiekampen. Ter hoogte van Borgloon slaagde hijzelf erin van de trein te springen waardoor hijzelf het noodlot dat zijn ouders te wachten stond kon ontlopen. 

Aan het station van Jesseren werden we getrakteerd op het verhaal van Liliane. Ze groeide op in een familie die voor de spoorlijn werkte en heeft ook veelal mooie herinneringen aan heer kindertijd aan het spoor. 

In Borgloon komen we langs het 15de-eeuwse klooster van Colen. Hier staat een groot portret van Zuster Gratia. Net als alle anderen geportretteerden heeft ze fier een miniatuur locomotief vast in haar witte machienistenhandschoentjes. Gratia was één van de 2 laatst overgebleven zusters in het klooster, toen het in 2020 door de kerkgemeenschap verkocht werd aan een private projectontwikkelaar. Gratia doet haar verhaal over hun leven naast het spoor. 

De interactieve route stopt (en begint) aan de siroopfabriek op het stationsplein van Borgloon. Hier neemt Harry Dessart ons mee naar de tijd dat hij in de fabriek werkte in de jaren 50 van vorige eeuw. Eens Harry zijn verhaal gedaan heeft gaat het fragment nog even verder met uitleg over de route. Hier leren we dat de route vergezeld gaat van een mobiele app - wij luisterden via qr-codes die ons naar een webpagina met de geluidsfragmenten brachten per locatie - waarin de route en de locaties van de portretten aangegeven staan. Ook vertelt de stem ons dat er maar liefst 7 portretten zijn. 

Onderweg terug naar Tongeren gaan we nog even luisteren naar het fragment in het Milenniumbos, een stukje natuur dat vroeger een vuilnisbelt blijkt geweest te zijn. de twee overige portretten bevinden zich aan de toeristische dienst van Tongeren de deelgemeente Mulken. Deze zijn we nog niet gaan bekijken en beluisteren. 

Nadien sprak ik met één van de medewerkers van Moment, Mona. Ze wist me te vertellen dat de naam van de route last minute veranderd was naar Het Fruitspoor, maar dat alle drukwerk reeds gemaakt was voor deze beslissing. Ook de verwijzingen op Google bleken nog niet in orde, waardoor mijn zoekacties me enkel naar een niet werkende pagina op de moment-site brachten. 

De route is een echte aanrader om te doen en omdat hij Borgloon en Tongeren verbindt kan hij perfect als onderdeel van een langere tocht gereden worden. De start is op het Stationsplein van Borgloon of aan de Toeristische dienst van Tongeren. Maar voor je eraan begint, even naar deze site gaan om de app te downloaden: https://beluister.be/

Website Moment: https://moment.tongeren.be/
Toerisme Tongeren: https://www.toerismetongeren.be/
Toerisme Borgloon: https://www.borgloon.be/toerisme
Fietsroutenetwerk Limburg: https://www.visitlimburg.be/nl/fietsrouteplanner